Ελαιόλαδο και Μεσογειακή Κουζίνα

Ο ακρογωνιαίος λίθος της μεσογειακής κουζίνας ήταν και εξακολουθεί να είναι το ελαιόλαδο, η παρουσία του οποίου είναι κυρίαρχη στη διαιτητική του Μεσογείων λαών και κυρίως σε εδέσματα που προέρχονται από τις ελαιοπαραγωγικές περιοχές.

Καταναλώνεται δε στο καθημερινό διαιτολόγιο ωμό ή μαγειρευμένο, με διαφορετικούς τρόπους και ποικίλες γαστρονομικές τεχνικές (κάρβουνα, φούρνο, κατσαρόλα, γκριλ, ή και στοτηγάνι, αντίθετα με ότι πιστεύουν πολλοί).

Η Ελλάδα είναι σπαρμένη με ελαιώνες. To Λιόδενδρο, η "παιδοτρόφος ελαία" κατά Σοφοκλή είναι πρωταγωνιστής της ελληνικής φύσης και ιστορίας, όπως το ελαιόλαδο είναι πρωταγωνιστής της ελληνικής διατροφής.
H ελιά ως αυτοφυές δέντρο (αγριελιά) πρωτοεμφανίστηκε στην ανατολική Mεσόγειο, αλλά ήταν στην Ελλάδα όπου καλλιεργήθηκε για πρώτη φορά. Έκτοτε, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, η παρουσία της ελιάς στον ελληνικό χώρο υπήρξε αδιάλειπτη και άρρηκτα συνυφασμένη με τις παραδόσεις και την κουλτούρα του λαού.
Σύμφωνα με τη μυθολογική παράδοση η Ελαϊς, κόρη του Ανίου και της Δωρίππης, ήταν προστάτιδα του ελαιόλαδου. Οι αδελφές της ήταν η Οινώ, που προστάτευε την άμπελο και η Σπερμώ, που προστάτευε το σιτάρι.

Είναι ένα διαιτολόγιο που βασίζεται στην ταξινόμηση ομάδων τροφίμων, δηλαδή ποια τρόφιμα και σε ποιες ποσότητες πρέπει να καταναλώνονται σε ημερήσια, σε εβδομαδιαία ή σε μηνιαία βάση για να είναι σωστή η διατροφή του ανθρώπου.
Η πυραμίδα της Μεσογειακής διατροφής (βλέπε σχήμα) εμφανίζει ημιποσοτικά τις διατροφικές οδηγίες για ενήλικες στην Ελλάδα.
Το Εργαστήριο Υγιεινής και Επιδημιολογίας της Ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών ανέλαβε να συντάξει το 1999, για λογαριασμό του υπουργείου Υγείας, σχέδιο διατροφικών οδηγιών για τους Έλληνες. Στόχος ήταν να βρεθούν και να τεκμηριωθούν οι ανάγκες των υγιών ενηλίκων και να απαντηθεί το ερώτημα:

Τί θα έπρεπε να τρώμε;